Sağlıklı beslenme ve diyet, özellikle yaşlılık döneminde hastalıklardan korunmak yönünden önemi büyüktür. Yaşlanma hızının yavaşlatılması, yaşa bağlı hastalıkların azaltılarak yaşam kalitesinin artırılması için insanın, yaşam boyu boya uygun beden ağırlığını koruyacak beslenme ve yaşam biçimini alışkanlık haline getirmesi gerekmektedir. Olanaklar içinde glisemik yükü düşük, antioksidanlardan zengin, tüm besin öğelerine olan gereksinmeyi karşılayan yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel olarak aktif bir yaşam biçimi, kaliteli ve uzun yaşamın anahtarıdır.
Yaşlıların çoğunluğunda (%65’i) kronik hastalıklardan bir ya da birkaçının bulunduğu bilinmektedir. Organların işlevlerindeki bozukluklar sonucu yaşlılıkta görülen kronik sağlık bozukluklarının başlıcaları; koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, kanser,diyabet, unutkanlık ve bunama ile belirlenen Alzheimer hastalığı ve Parkinson hastalığıdır.
Ayrıca yaşlı bireylerin sağlık durumlarıyla, çocukluk, gençlik ve yetişkinlikte uyguladıkları yaşam şekli birbiriyle ilişkilidir. Yaşlıların yaşam sürelerinin uzamasında etkisi olan bazı kurallar ise ;
- Oburluk, açlık, sigara, alkol, aşırı tuz ve gereksiz ilaç kullanımlarından sakınmak.
- Beslenme yönünden yeterli ve dengeli, yaşla artan oksidasyon stresinden koruyucu antioksidantlardan zengin, öğün aralıkları düzgün olacak ve vücudun fiziksel uygunluğunu koruyacak şekilde beslenmek.
- Günlük yaşamda; uyku, egzersiz, eğlence ve dinlenmeye dengeli şekilde yer vermektir.
Kalıtımsal olarak kronik hastalığa yakalanma riski olanlara yapılan beslenme eğitimi ve düzenli sağlık bakımının yaşam süresini uzattığı belirtilmiştir. Görüldüğü gibi, beslenme-sağlık- yaşlanma etmenleri birbiriyle sürekli etkileşim içindedir.
Yaşlı insanların beslenmesinde dikkat edilecek hususlar;
- Öğün sayısı artırılarak, her öğünde yenen miktar azaltılmalıdır. Böylece, sindirim güçlükleri önlenmiş olur.
- Diyette sıvı miktarı artırılıp tuz miktarı azaltılarak, böbreklerin yükü hafifletilmelidir
- Ağırlık dengeli olarak kontrol edilmelidir. Zayıflıktan ve şişmanlıktan kaçınılmalıdır.
- Her öğünde dört besin grubundaki besinlerden bir ya da birkaçının bulunmasına dikkat edilmelidir.
- Besinlerin pişirilmesinde, diyetin enerjisini arttırıcı, sindirimi güçleştirici kızartmalardan kaçınılmalıdır. Yemekler, nemli sıcakta veya fırında pişirilmelidir. Çiğneme güçlüğü olanlarda, yemekler yumuşak ve sulu şekildi hazırlanmalıdır. Diyette yeteri kadar posa(tam tahıl ürünleri, sebze, meyve, kurubaklagil gibi) bulundurularak kabızlık önlenmiş olur.
- Ağır tatlılar ve hamur işleri yerine muhallebi, sütlaç gibi hafif ve sütlü tatlılar tüketilmelidir.
- Çay ve kahvenin aşırı tüketiminden sakınılmalıdır. Bitkisel çaylar, taze meyve suları, süt ve ayran tüketime daha uygundur.
- Sigara, alkol ve gereksiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.
- Vücudu fazla yoracak aşırı etkinliklerden kaçınılmalı, açık havadan yararlanılmalıdır.